Doorgaan naar content

Wijkwerken en werkloosheidsuitkeringen: wat betekent de nieuwe regelgeving voor werklozen? - Commissie 10/12/2025

Werkgevers die een vacature voor een knelpuntberoep niet ingevuld krijgen, kunnen sinds 2019 via een gecombineerde vergunning niet-EU-burgers naar hier halen om die job uit te oefenen. De Vlaamse Regering stelde recent een nieuwe lijst op van knelpuntberoepen die hiervoor in aanmerking komen, en bracht daarin het aantal beroepen terug van 29 naar 21. Hoe werd deze lijst van de middengeschoolde knelpuntenberoepenlijst opgesteld? Hoe kan VDAB de werkgevers bijstaan om de mismatch op de Vlaamse arbeidsmarkt aan te pakken? Hoe wil minister Zuhal Demir de maatschappelijke effecten van arbeidsmigratie monitoren?

Hoorzitting over wijkwerken en werkloosheidsuitkeringen: wat betekent de nieuwe regelgeving voor werklozen?

Op woensdag 10 december 2025 kwam de Commissie voor Economie, Werk, Sociale Economie, Wetenschap en Innovatie samen voor een hoorzitting over een brandend actueel thema: de federale beperkingen op werkloosheidsuitkeringen en de impact daarvan op wijkwerken, de opvolger van het oude PWA-systeem. Eva Platteau (Groen) stelde minister Zuhal Demir kritische vragen over hoe het nieuwe systeem samenvalt met bestaande rechten en wat er gebeurt met mensen die anders zonder inkomen zouden vallen.

De kern van de vraag

Platteau wees op een mogelijke tegenstrijdigheid tussen het BWIT (het nieuwe werkloosheidsstelsel) en artikel 6, §1 van de bijzondere wet van de zesde staatshervorming. Simpel gezegd: zolang de gewesten een PWA-systeem behouden, zou de federale uitkering moeten doorlopen. Hoe rijmt dat met wijkwerken of samenlevingsjobs? En vooral: welke oplossing is er voor wie anders tussen wal en schip valt?

Wat minister Demir zei

Demir legde uit dat er geen tegenstrijdigheid is. Federaal wordt bepaald wie recht heeft op werkloosheidsuitkeringen, en wijkwerken volgen die voorwaarden. Mensen kunnen alleen instromen in wijkwerken als ze uitkeringsgerechtigd zijn, en zolang dat recht bestaat, mag de uitkering gecombineerd worden met inkomsten uit wijkwerken.

Over de cijfers: momenteel gaat er €9 miljoen naar 109 FTE wijkwerkbemiddelaars via VDAB. Een groot knelpunt is de beperkte doorstroom van wijkwerkers en het gebrek aan werkvloerbegeleiding. Het nieuwe concept, dat begin 2026 aan de Vlaamse Regering wordt voorgesteld, wil dat verbeteren. Ook de integratie van wijkwerken met samenlevingsjobs (zoals afgesproken in het regeerakkoord) staat op de planning.

Reacties uit het parlement

  • Eva Platteau (Groen): drukt op de urgentie. Wijkwerkers krijgen brieven dat hun uitkering stopt op 1 januari. Ze noemt dit een contractbreuk en vraagt om een naadloze overgang naar nieuwe jobs.

  • Maghroud (Vooruit): ziet de problemen, kondigt federale overgangsmaatregelen aan en pleit voor een soepele overgang naar samenlevingsjobs.

  • Lamont (Vlaams Belang): legt de nadruk op activering en wil duidelijkheid over kosten en budgetten voor samenlevingsjobs.

  • Bothuyne (CD&V): pleit voor een ambitieuze integratie van wijkwerken en gemeenschapsdienst, met vereenvoudiging op maat van de noden.

  • Tombeur (N-VA): benadrukt dat samenlevingsjobs tijdelijk en activerend moeten zijn, zonder schijnstatuten.

Wat staat er nu op de planning?

Demir herhaalde dat de nieuwe aanpak de doorstroom moet versterken, het gebrek aan begeleiding wegwerken en input uit de SERV-adviesnota (±30 pagina’s) verwerken. Het plan wordt vlak na het kerstreces aan de Vlaamse Regering voorgelegd.

Slotwoord

Platteau blijft kritisch over timing en overgangsmaatregelen. Haar boodschap is duidelijk: er moet een oplossing komen voor kwetsbare groepen, zodat zij hun rechten kunnen behouden en stabiele jobs kunnen opbouwen in de sociale economie.